„Księżniczką polskiego malarstwa — czarodziejką — boginką słowiańską — nazywali recenzenci Zofię z Lubańskich Stryjeńską, wybitnie utalentowaną i popularną artystkę lat międzywojennych, obdarzoną również błyskotliwą inteligencją, poczuciem humoru i wdziękiem osobistym” — tak Maria Grońska opisywała malarkę.
Zofia Stryjeńska była obok Tamary Łempickiej najbardziej znaną artystką dwudziestolecia międzywojennego. Urodziła się w 1891 roku. Skończyła Szkołę Sztuk Niedzielskiej w Krakowie. W 1911 roku przebrana za mężczyznę rozpoczęła studia malarskie w Monachium, rok później została rozpoznana i powróciła do Krakowa. Po I Wojnie Światowej była związana z Zakopanem i Warszawą. W 1922 została członkinią stowarzyszenia artystów „Rytm”. Brała udział w wystawach grupowych i indywidualnych w wielu miastach europejskich m.in. w Paryżu (dekoracja pawilonu na Wystawę Światową w 1925), Londynie, Florencji, Wenecji, Pradze, Sztokholmie, Wiedniu, Amsterdamie. W czasach kryzysu ekonomicznego została prawie zupełnie zapomniana i żyła w ubóstwie, dopiero 1938 rok przyniósł nowe zlecenia np. zrobienia kilimu dla cesarza Japonii – Hirohito, stworzenia dekoracji wnętrz statków pasażerskich: “Batory” i “Piłsudski” i dekoracji w sali cukierni E. Wedla. Podczas II Wojny Światowej przebywała w Krakowie, a w 1945 roku wyemigrowała do Szwajcarii. Zmarła w 1976 roku w Genewie.
Tworzyła w obowiązującym w tamtym okresie nurcie art déco. Jej malarstwo jest lekkie i charakteryzuje się barwnością, dynamiką, geometrią i dekoracyjnością. Często poruszała temat folkloru i słowiańskości. Do najbardziej znanych prac należy cykl tańców ludowych, które później zostały wykorzystane jako wzór na porcelanie z Ćmielowa. Tworzyła głównie w technikach tempery, litografii, rysunku i plakatu, projektowała także zabawki, tkaniny dekoracyjne, rzeźby, była autorką ilustracji książkowych.
Szczecińska wystawa prezentuje zbiory z Muzeum Narodowego w Warszawie i przedstawia prace z różnych etapów twórczości artystki. Ponadto, na wystawie znajdują się prace innych malarzy dwudziestolecia m.in. Leona Chwistka, Rafała Malczewskiego, Władysława Skoczylasa.
Wystawa trwa do 06.11.2011 w Galerii Północnej Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
Anna Piątek
Obrazy: 1. Zofia Stryjeńska – Zofia Stryjeńska – Korowód Miesięcy Słowiańskich
2. Zofia Stryjeńska,Perkun, z cyklu Bożki słowiańskie, 1934, kredka, papier. Muzeum Narodowe w Warszawie
3. Zofia Stryjeńska – Przy watrze
Źródło: Zamek Książąt Pomorskich
Materiały pochodzą od organizatora.
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
