Sześć prac Zofii Stryjeńskiej zostanie przekazanych w darze do Muzeum Narodowego w Krakowie. 7 sierpnia w ambasadzie RP w Waszyngtonie nastąpiło uroczyste podpisanie aktu darowizny dla Muzeum Narodowego w Krakowie. Dwa lata temu amerykańskie małżeństwo prowadzące antykwariat – Louise i Dan Runion nabyło na aukcji w USA sześć litografii Zofii Stryjeńskiej ilustrujących tradycje i stroje polskich regionów. Nabywcy nie zdawali sobie sprawy z rzeczywistej wartości dzieł. Zakupiono je za zaledwie 110 dolarów. Z czasem, dzięki pomocy przyjaciółki rodziny, Anetty Grabowskiej udało się ustalić, że są to oryginalne grafiki Zofii Stryjeńskiej. Wówczas Państwo Runion postanowiło, że prace powinny wrócić do Polski.
Cenny dar małżeństwa Runion trafi do Krakowa, uzupełniając kolekcję Biblioteki Muzeum Narodowego w Krakowie, gdzie znajdują się prace Stryjeńskiej. Kolekcja, według wstępnej oceny, powstała najprawdopodobniej pod koniec lat 30.
Zofia Stryjeńska (1891- 1976) to jedna z ciekawszych postaci polskiej sztuki dwudziestolecia międzywojennego. W 1911 z wyróżnieniem ukończyła szkołę malarską dla kobiet Marii Niedzielskiej. W tym samym roku podjęła odważny plan rozpoczęcia studiów w Monachium. Przebrana za chłopca, ponieważ kobiet nie przyjmowano wówczas na studia, przez rok realizowała swoje marzenia. Po roku musiała jednak przerwać naukę, gdyż koledzy rozpoznali, że jest kobietą. W 1922 została członkinią stowarzyszenia artystów „Rytm”. Artystka łączyła styl art deco ze słowiańską sztuką ludową. Jej najbardziej znane realizacje to Pastorałka, cykl Bożków słowiańskich, Pascha, ilustracje do Monachomachii Ignacego Krasickiego, Pory roku, Kolędy, Cztery sakramenty oraz Tańce polskie, dekoracja pawilonu na Wystawie Światowej w 1925 roku. W czasach kryzysu ekonomicznego została prawie zupełnie zapomniana i żyła w ubóstwie, dopiero 1938 rok przyniósł nowe zlecenia np. wykonania kilimu dla cesarza Japonii – Hirohito, stworzenia dekoracji wnętrz statków pasażerskich: “Batory” i “Piłsudski” i dekoracji w sali cukierni E. Wedla. Po wojnie zdecydowała się wyjechać z Polski, gdyż nie chciała żyć w komunistycznym kraju. Zamieszkała w Genewie.
Źródło:www.rp.pl
Fot. Zofia Stryjeńska, Pory Roku, Korowód Miesięcy – Światowa Wystawa w Paryżu 1925 (fragment), Muzeum Narodowe w Krakowie
Alicja Wilczak
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
