Odilon Redon (ur. 1840 Bordeaux, zm. 1916 w Paryżu) jest jednym z najbardziej zdumiewających artystów francuskiego symbolizmu. Jego twórczość, która obejmuje schyłek XIX wieku i początek XX, zdominowana jest przez wzajemne oddziaływanie tradycji i innowacji. Wystawa w Fondation Beyeler koncentruje się na znaczeniu Redona jako prekursora klasycznego modernizmu, a zatem na aspekcie awangardowości jego sztuki.
Zagadkowa twórczość Redona charakteryzuje ewolucja, jaką artysta przeszedł od czarno-białych rysunków i litografii do eksplozji kolorów w obrazach olejnych i pastelach z późnych lat życia. Jego dzieła oscylują między mroczną fantazją, a słoneczną pogodą ducha. Spokojny liryzm z późnych kolorowych dzieł kontrastuje z melancholią obecną we wcześniejszych pracach.
Od około 1870 artysta osiadł w Paryżu i do lat 90. głównie stosował technikę rysunku węglem oraz tworzył litografie. Fascynacja Redona ciemnością szła w parze z eksploracją okultystycznych, niesamowitych i tajemniczych zjawisk, w których występowały upiorne zjawy i fantastyczne stworzenia. Dopiero od lat 90. XIX w. po zapoznaniu się ze sztuką Paula Gauguina i Emila Bernarda zainteresował się kolorem i zaczął używać pasteli i farb olejnych.
Duchowość odegrała szczególną rolę w jego sztuce i stanowi klucz do zrozumienia jego twórczości. Obrazy o tematyce sakralnej mają wymiar metafizyczny. Jego podejście do tego tematu zakładało równość wszystkich wyznań. Niesamowitość jego przedstawień dotyczy zarówno tematów religijnych, jak i martwych natur. Jego zainteresowanie przyrodą wpłynęło na sposób jej ukazywania z nadzwyczajną wrażliwością.
Artysta zdobył popularność dopiero po ukazaniu się w 1884 głośniej powieści Jorisa Karla Huysmansa À rebours (Na wspak), której bohater – Diuk des Esseintes kolekcjonował rysunki Redona. W sztuce Odilona Redona był takze obecny pierwiastek literacki w tytułach, a także w grupowaniu prac w tematyczne serie. Wiele z nich zadedykowanych zostało innym twórcom inspirujących symbolistów lub z nimi związanych, np. cykl Hommage à Goya, Kuszenie świętego Antoniego nawiązującej do powieści Flauberta. Wykonał też litografie inspirowane Apokalipsą św. Jana i Kwiatami zła Baudelaire’a.
Wystawa obejmuje wszystkie najważniejsze tematy i pomysły występujące w twórczości Redona. W ten sposób odzwierciedla różnorodność źródeł inspiracji artysty, które rozciągają się od historii sztuki, literatury i muzyki, poprzez zachodnią i dalekowschodnią filozofię oraz religię, aż do nauk przyrodniczych.
Odilon Redon
Fundacja Beyeler Riehen/Bazylea
2.02.- 18.05.2014
www.fondationbeyeler.ch
Fotografie: www.fondationbeyeler.ch
1. Odilon Redon, Motyle, 1910, olej na płótnie, 73,9 x 54,9 cm, The Museum of Modern Art, New York
2. Odilon Redon, Zamknięte oczy, 1894, olej na tekturze, 44.5 x 36,5 cm , Fujikawa Galleries, Tokyo
3. Odilon Redon, Uśmiechnięty pająk, 1881, węgiel na papierze, 47,5 x 37 cm Kunsthaus Zürich
Alicja Wilczak
Mecenasem portalu artissimo.pl jest Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
