Wszystkich odwiedzających Budapeszt pragnę zachęcić do odwiedzenia kolejnej, po „Sztuce na jeziorze”, wystawy w Muzeum Sztuk Pięknych poświęconej węgierskiej Grupie „Osiem”, której twórczość diametralnie zmieniła węgierską sztukę początku XX wieku. Ekspozycja obejmuje ponad 200 prac członków Grupy i ich przyjaciół.
Grupa „A Nyolcak” została założona przez ośmiu studiujących w Paryżu węgierskich malarzy (Róbert Berény, Dezső Czigány, Béla Czóbel, Károly Kernstok, Ödön Márffy, Dezső Orbán, Bertalan Pór, Lajos Tihanyi). Stworzyli swój własny styl, inspirowany francuskim modernizmem, zwłaszcza fowizmem. Czerpali głównie z malarstwa Matisse’a i Cézanne’a. Późniejsze prace (tworzone już po rozpadzie Grupy) zostały namalowane w nurcie kubizmu i ekspresjonizmu.
Pierwsza wystawa odbyła się w budapesztańskim Konyves Kalman Salon w 1909 i zbiegła się z złożeniem Grupy. Była także punktem zwrotnym dla historii węgierskiej sztuki, gdyż po raz pierwszy na terytorium Węgier pokazano obrazy w duchu najnowszych, obowiązujących w Europie Zachodniej, trendów. Jednakże, nazwa „A Nyolcak” powstała dopiero przy okazji drugiej wystawy, odbywającej się w Salonie Narodowym w 1911 roku. Trzecia i zarazem ostatnia wystawa odbyła się w 1912 roku. Wszystkim trzem wystawom towarzyszył szereg imprez kulturalnych m.in. koncerty Béli Bartóka i Zoltána Kodály’a, wieczorki poetyckie Endre Ady’iego. Grupa ”Osiem” istniała dosyć krótko i ostatecznie rozpadła się w 1919 roku. Jednakże, wg niektórych badaczy rozpad nastąpił w 1912 roku, gdyż już wtedy do Grupy należało tylko czterech członków.
Prace na wystawie zostały ułożone chronologicznie i są podzielone na trzy główne części, których zadaniem jest rekonstrukcja trzech wystaw Grupy „Osiem”. Ponadto, zaprezentowane są indywidualne osiągnięcia malarzy, zwłaszcza najbardziej utytułowanego członka Grupy – Róberta Berény’a. W oddzielnej sali można oglądać zdjęcia najważniejszych, zaginionych prac Grupy „Osiem”.
Wystawa jest otwarta do 12 września w Muzeum Sztuk Pięknych. W muzealnym sklepiku można zakupić katalog, a także film dokumentalny prezentowany na wystawie.
Anna Piątek
Źródła: 1. Ulotka dot. wystawy
2. Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
Obrazy zamieszone w artykule:
1. Lajos Tihanyi – Portret Gyorgya Boloniego 1912
2. Dezső Czigány, Autoportret, 1909, olej na płótnie
3. Róbert Berény, Idylla, 1911, olej na płótnie
4. Dezső Orbán – Martwa natura
Materiały pochodzą od organizatora.
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
