“Nie podążam za żadnym wyznaczonym celem, za żadnym systemem, za żadnym kierunkiem. Nie mam żadnego programu, żadnego stylu, żadnego pragnienia”. Słowa te w 1966 roku wypowiedział Gerhard Richter – zaliczany obok Sigmara Polkego i Georga Baselitza do trzech najbardziej znanych niemieckich artystów na arenie międzynarodowej.
Dzisiaj 80-letni Gerhard Richter uważany jest przez wielu nie tylko za największego ale i najdroższego żyjącego malarza na świecie, a trzy najważniejsze muzea – w Londynie, Paryżu i Berlinie – świętują jego 80 urodziny organizując obszerną retrospektywę jego twórczości.
Urodził się w Dreźnie, mieszka i tworzy w Kolonii. Rzadko udziela wywiadów, unika też publiczności i mikrofonów. Gdy jego obraz z 1982 r. „Świeczka” sprzedano na aukcji w Londynie za prawie 12 mln euro artysta powiedział, że jest to tak samo absurdalne jak kryzys bankowy – niezrozumiałe, groteskowe, nieprzyjemne. W ostatnim czasie inny obraz olejny namalowany przez Gerharda Richtera został sprzedany na aukcji za 21 milionów funtów (34 miliony dolarów) – rekordową sumę zapłaconą za dzieło żyjącego artysty.„Absreaktes Bild”, namalowany w 1994 roku, był wcześniej własnością muzyka Erica Claptona. Obraz określano jako „mistrzowskie dzieło skalkulowanego chaosu”. Wartość dzieła oceniano na 9-12 milionów funtów, ostatecznie sprzedane 21 milionów funtów, zostało nabyte przez anonimowego nabywcę w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie.
Gerhard Richter w latach 1951-1956 Gerhard Richter studiował w Hochschule der bildenden Künste w Dreźnie. W 1961 roku, krótko przed budową muru berlińskiego, przeprowadził się do Niemiec Zachodnich. Tam kontynuował studia w Kunstakademie w Düsseldorfie, gdzie później, do roku 1993, był profesorem. „Der Tisch” (Stół, 1962). Charakterystyczne dla jego twórczości są również „Fotoobrazy” powstałe we wczesnych latach 60-tych XX wieku. Richter przerysowuje fotografie (z czasopism albo albumów rodzinnych) i zamazując jeszcze świeżą farbę wywołuje efekt nieostrego zdjęcia; jeszcze niegotowego polaroidu. Inny nurt twórczości artysty odzwierciadla się między innymi w zaprojektowanych przez Richtera witrażach dla kolońskiej Katedry. Dzieło o powierzchni 113 m2 jest kompozycją złożoną z 11 500 kolorowych szkieł. Technikę tę można odnaleźć również we wcześniejszych i nowszych dziełach Richtera, np. „Farbtafeln” (Barwne tablice, 1966), „4900 Farben” (4900 kolorów, 2007). W ostatnich latach Richter powraca do wielkoformatowych abstrakcyjnych płócien, które powstają poprzez nakładanie kilku warstw różnokolorowych farb za pomocą wielkiej szpachli.
Prace Richtera były pokazywane między innymi w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1969), w Musées royaux des Beaux Arts de Belgique w Brukseli (1970), na 36. Biennale w Wenecji (1972), w Israel Museum w Jerozolimie (1995), w Musem of Modern Art w Nowym Jorku (2002), w National Art Museum of China w Pekinie (2008) i w National Portrait Gallery w Londynie (2009).
fot.1.Gerhard Richter, Self-Portrait, 1996
fot.2.Gerhard Richter, Candle, 1982
fot.3.Gerhard Richter, Phantom Interceptors, 1964
oprac. Katarzyna Kucharska
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl