Dwie książki z ekslibrisami Witkacego, odnalezione w bibliotece warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej, zostaną przekazane na początku listopada Muzeum Narodowemu w Warszawie. Obok dwu odnalezionych, znanych jest dzisiaj sześć ekslibrisów autorstwa Witkacego.
Wykonane przez artystę pieczęcie odnaleziono na rewersach okładek słownika frazeologicznego z 1900 roku i podręcznika do astrofizyki z 1912 roku. Ekslibrisy odnaleziono w 2009 i 2010 roku. Ich przekazanie muzeum zaplanowano na 7 listopada. Autorstwo Witkacego potwierdziły ekspertyzy specjalisty ze stołecznego Muzeum Narodowego. Oba ekslibrisy odnalezione w Szkole Głównej Handlowej Witkacy namalował z wykorzystaniem kolorowych tuszów. Pieczęcie zostały wykonane w jednym egzemplarzu.
Pieczęć na odwrocie okładki słownika frazeologicznego przedstawia głowę palącego fajkę mężczyzny w kraciastej czapce. Artysta opatrzył dzieło łacińską sentencją “Nec Hercules contra plures” (“Nawet Herkules nie poradzi przeciw wielu”). Na stronie tytułowej znajduje się pisana ołówkiem sygnatura Witkiewicza i data 1918 rok.
Drugi ekslibris, odnaleziony na wewnętrznej części okładki Juliusa Scheinera “Populaere Astrophysik”, jest zminiaturyzowaną wersją jednego z obrazów Witkacego o tematyce astronomicznej pod tytułem “Algorab w Kruku” z 1918 roku. Ekslibris, podobnie jak obraz, przedstawia postać mężczyzny i kobiety oraz czarnego ptaka. Sylwetki są ze sobą splątane, w ich tle widać niebo. Pieczęć została opatrzona napisem wykonanym czerwoną kredką: “Algorab w Kruku”. Na pierwszej stronie książki, u góry widnieje napis wykonany ołówkiem o treści: “Chcesz być uczciwym zostaniesz głupim/Chcesz być rozumnym staniesz się złym”, a u dołu: “Total eclipse/Without all hope of day” i data 27 kwietnia 1914 roku.
W bibliotece nie zachowały się inwentarze mogące dać odpowiedź na pytanie, jak i kiedy książki z ekslibrisami trafiły do księgozbiorów szkoły. Na pewno znalazły się tam przed 1933 rokiem, bowiem rewersy stron tytułowych obu książek opatrzono pieczęciami Biblioteki Wyższej Szkoły Handlowej – nazwy uczelni, która funkcjonowała do wspomnianego roku.
Fot. 1. Stanisław Ignacy Witkiewicz, ekslibrys (1918 r.) na stronie tytułowej słownika frazeologicznego z 1900 roku
Fot. 2. Stanisław Ignacy Witkiewicz, ekslibrys z datą 27 kwietnia 1914 r. na wewnętrznej części okładki “Populaere Astrophysik” 1912 r., Juliusa Scheinera
Źródło: (PAP)
Artykuł przygotowany we współpracy z Galerią Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl
