Bitwa pod Orszą z 1514 roku należy do najważniejszych bitew XVI-wiecznej Europy. Muzeum Narodowe w Warszawie w 500. rocznicę stoczenia bitwy zorganizowało program, który upamiętnia to wydarzenie. Obraz “Bitwa pod Orszą”, który znajduje się w kolekcji warszawskiego muzeum, powstał pomiędzy 1525 a ok. 1535 rokiem i jest wciąż mało znany. 7 września odbędzie się dyskusja panelowa wokół monumentalnego obrazu przedstawiającego przebieg batalii, a także całodzienny cykl spotkań przy obiekcie.
Bitwa pod Orszą rozegrała się 8 września 1514 roku w czasie wojny litewsko-moskiewskiej (1512-1522), pomiędzy wojskami polsko-litewskimi a wojskami moskiewskimi. Batalia zakończyła się spektakularnym zwycięstwem wojsk polsko-litewskich dowodzonych przez hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego nad znacznie liczebniejszą armią moskiewską (siły Rzeczypospolitej liczyły ok. 35 tys. żołnierzy; wojska przeciwnika były niemal dwukrotnie większe).
Chociaż dawne przekazy wspominają o kilku obrazach przedstawiających to wydarzenie, to jednak tylko obraz znajdujący się aktualnie w zbiorach MNW dotrwał do naszych czasów i stanowi unikalny w skali europejskiej tak monumentalny zabytek malarstwa batalistycznego doby renesansu. Został namalowany temperą na desce, najpewniej pomiędzy 1525 a ok. 1535 rokiem, przez artystę z kręgu szkoły naddunajskiej lub warsztatu Cranachów (ostatnio identyfikowany z Hansem Krellem, nadwornym malarzem Ludwika II Jagiellończyka). Dzieło ukazujące kolejne etapy historycznego starcia eksponowane jest obecnie w Galerii Dawnego Malarstwa Europejskiego.
Program obchodów 500. rocznicy bitwy pod Orszą organizowanych przez Muzeum Narodowe w Warszawie:
7 września / niedziela
10.00–16.00
Popatrz, posłuchaj, zapytaj – spotkania przy obrazie Bitwa pod Orszą
Galeria Dawnego Malarstwa Europejskiego / obowiązuje bilet wstępu do MNW
16.00
Perła renesansu w zbiorach MNW – panel dyskusyjny wokół obrazu
W ramach panelu, podczas którego MNW będzie miało zaszczyt gościć znakomitych specjalistów zajmujących się zarówno orszańską batalią, jak i przedstawiającym ją dziełem, zostaną poddane dyskusji dokumentalne i estetyczne walory obrazu. Rozważane będą jego funkcje kommemoratywne i propagandowe, problematyka fundacji, autorstwa i międzynarodowych konotacji obrazu, także jego pierwotnego przeznaczenia i wreszcie odbiorcy, do którego był skierowany. Ponadto „orszański panel” stworzy możliwość poznania skomplikowanych wymogów opieki muzealnej nad tym zabytkiem. Osobna część dyskusji z udziałem kuratora, kustoszy i konserwatorów MNW zostanie poświęcona zagadnieniom pracy nad ochroną tak cennego eksponatu oraz nad jego funkcjonowaniem w przestrzeni muzealnej.
W panelu udział wezmą:
Aneta Biały
prof. dr hab. Juliusz Chrościcki
dr Hieronim Grala
dr Volodymyr Hucul
Monika Ochnio
dr hab. Piotr Oszczanowski
dr Elżbieta Pilecka-Pietrusińska
prof. dr hab. Antoni Ziemba
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 120 minut
Fot. Malarz z kręgu łukasza Cranacha Starszego (1472–1553) (?), Hans Krell (?), Bitwa pod Orszą, 1525–1535; tempera, olej, deska dębowa (13 desek), 165 x 260 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
Alicja Wilczak
Mecenasem portalu artissimo.pl jest Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej www.napiorkowska.pl